Web Servisleri ve API’ler Arasındaki Farklar

Günümüzde yazılım geliştirme süreçlerinde “web servisi” ve “API” terimleri sıklıkla birbiri yerine kullanılsa da, bu iki kavram teknik olarak farklıdır. Bu makalede, her iki terimin tanımları, kullanım alanları ve temel farkları detaylı bir şekilde ele alınacaktır.

1. Tanımlar

Web Servisi (Web Service)

• Tanım: Web servisleri, farklı sistemlerin internet üzerinden iletişim kurmasını sağlayan standartlaştırılmış protokollerdir. Temel amacı, heterojen platformlar (örneğin Java ve .NET uygulamaları) arasında veri alışverişini mümkün kılmaktır.
• Teknik Özellikler:
  • Ağ bağımlıdır: İnternet veya intranet üzerinden çalışır.
  • Protokoller: SOAP (Simple Object Access Protocol), REST (Representational State Transfer), XML-RPC gibi standartlarla entegredir.
  • Veri Formatı: Genellikle XML veya JSON kullanır.
• Örnek Kullanım: Bir e-ticaret sitesinin kargo firmasıyla entegrasyonu.

API (Application Programming Interface)

• Tanım: API’ler, yazılım bileşenlerinin birbirleriyle iletişim kurmasını sağlayan arayüzlerdir. Sadece web tabanlı değil, yerel sistemlerde de kullanılabilir.
• Teknik Özellikler:
  • Ağdan bağımsızdır: Yerel bir kütüphane (örneğin, Java’daki File API) veya web tabanlı (RESTful API) olabilir.
  • Protokoller: HTTP, gRPC, WebSocket gibi çeşitli protokolleri destekler veya hiçbir protokol gerektirmeyebilir (örneğin, işletim sistemi API’leri).
  • Veri Formatı: XML, JSON, CSV veya binary veri gibi her türlü formatı kullanabilir.
• Örnek Kullanım: Bir mobil uygulamanın telefonun kamerasını kullanmak için işletim sistemine erişmesi.

2. Temel Farklar

a) İletişim ve Bağımlılıklar

• Web Servisi: Çalışması için internet veya ağ bağlantısı zorunludur. Örneğin, bir hava durumu API’sine HTTP üzerinden istek gönderilir.
• API: Yerel API’ler (örneğin, bir C++ kütüphanesi) ağ gerektirmez. Web tabanlı API’ler ise web servisleriyle benzerlik gösterir.

b) Protokoller ve Standartlar

• Web Servisi:
  • SOAP, REST, XML-RPC gibi katı protokoller kullanır.
  • SOAP, XML tabanlı mesajlaşma ve WSDL (Web Services Description Language) ile tanımlanır.
  • REST, HTTP metodlarını (GET, POST, vb.) ve stateless mimariyi temel alır.
• API:
  • Esnek protokol yapısı vardır. Örneğin, bir veritabanı API’si SQL sorguları kullanırken, bir web API’si HTTP üzerinden JSON gönderebilir.
  • Web tabanlı olmayan API’ler (örneğin, Java SDK) hiçbir protokol gerektirmeyebilir.

c) Kapsam ve Kullanım Alanı

• Web Servisi: Özellikle farklı sistemlerin entegrasyonu için tasarlanmıştır. Örneğin, bankalar arası para transferi.
• API: Çok daha geniş bir kapsama sahiptir:
  • Yerel API’ler: İşletim sistemi fonksiyonları, yazılım kütüphaneleri.
  • Web API’leri: Google Maps API, Twitter API.

d) Veri Formatları

• Web Servisi:
  • Genellikle XML (SOAP) veya JSON (REST) kullanır.
  • Veri yapısı WSDL veya OpenAPI (Swagger) gibi araçlarla tanımlanır.
• API:
  • Her türlü veri formatını (text, binary, CSV) kullanabilir.
• Örneğin, bir grafik API’si (OpenGL) binary veri ile çalışır.

e) Güvenlik

• Web Servisi:
  • WS-Security, OAuth, HTTPS gibi standartlarla korunur.
  • SOAP, güvenlik için XML şifreleme ve dijital imzalar kullanır.
• API:
  • Güvenlik yöntemleri API’nin türüne göre değişir:
    • Web API’leri: JWT, API anahtarları.
    • Yerel API’ler: İşletim sistemi izinleri.

f) Performans

• Web Servisi: Ağ gecikmesi nedeniyle yerel API’lere kıyasla daha yavaş olabilir.
• API: Yerel API’ler (örneğin, bir C fonksiyonu) doğrudan bellek erişimiyle çalıştığı için yüksek performans sunar.

3. Karşılaştırma Tablosu

4. Ne Zaman Hangi Teknoloji Kullanılmalı?

• Web Servisi Tercih Sebepleri:
  • Farklı dillerde yazılmış sistemlerin entegrasyonu gerektiğinde.
  • SOAP gibi yüksek güvenlik standartlarına ihtiyaç duyulduğunda (örneğin, bankacılık).
• API Tercih Sebepleri:
  • Mobil uygulamaların sunucuyla iletişimi için RESTful API’ler.
  • Yerel bir yazılımın işletim sistemi kaynaklarına erişmesi (örneğin, kamera API’si).

5. Modern Gelişmeler ve Bulanıklaşan Sınırlar

• RESTful API’ler: Web servislerinin modern bir alt kümesi olarak kabul edilir. REST, SOAP’a kıyasla daha hafif ve esnek olduğu için popülerdir.
• gRPC ve GraphQL: Yeni nesil API iletişim standartları, performans ve esnekliği artırmayı hedefler.
• Mikroservis Mimari: Web servisleri ve API’ler, mikroservisler arasında sıklıkla birlikte kullanılır.

Değerlendirme

Web servisleri ve API’ler, yazılım dünyasının vazgeçilmez bileşenleridir. Temel fark, web servislerinin bir API türü olması ve özellikle ağ tabanlı entegrasyonlara odaklanmasıdır. API’ler ise çok daha geniş bir kapsamda, yazılım parçacıklarının iletişimini sağlar. Proje gereksinimlerinize göre doğru teknolojiyi seçmek, performans ve entegrasyon başarınızı doğrudan etkileyecektir.