İnternet kullanıcıları her gün milyonlarca arama yapar. Ancak bu aramaların sadece kelime bazlı anlamı değil, arka plandaki niyet yani arama niyeti (search intent) daha büyük önem taşır. Arama motorları, kullanıcıların ne aradığını değil, neden aradığını anlamaya çalışır. İşte bu yüzden arama niyeti, modern SEO’nun temel taşlarından biridir.
Search Intent (Arama Niyeti) Nedir?
Search intent ya da Türkçesiyle arama niyeti, bir kullanıcının arama motorunda belirli bir sorguyu yapmasının arkasındaki amacı ifade eder. Kullanıcı bilgi mi arıyor, bir ürün mü satın almak istiyor, yoksa belirli bir siteye mi ulaşmak istiyor? Google ve diğer arama motorları bu niyeti anlamaya çalışarak en alakalı sonuçları göstermeye çalışır.
Arama Niyeti Türleri Nelerdir?
Genel olarak arama niyeti dört ana başlıkta sınıflandırılır:
1. Bilgilendirici Arama Niyeti (Informational Intent)
Kullanıcının amacı bilgi edinmektir. Sık kullanılan sorgular:
- “SEO nedir?”
- “İstanbul’un nüfusu kaç?”
- “Deprem nasıl oluşur?”
Kullanıcı bu durumda bir ürün satın almak istemez, yalnızca bilgi edinmek ister.
2. Gezinme Amaçlı Arama (Navigational Intent)
Kullanıcı belirli bir siteye ya da markaya ulaşmak istiyordur.
Örnek sorgular:
- “Facebook giriş”
- “Instagram”
- “Trendyol iade politikası”
Bu tür aramalarda, kullanıcı zaten nereye gideceğini bilir ve sadece oraya hızlıca ulaşmak ister.
3. Ticari İnceleme Amaçlı Arama (Commercial Investigation)
Kullanıcı bir ürün veya hizmeti satın almadan önce araştırma yapıyordur.
Örnek sorgular:
- “En iyi telefon markası 2025”
- “iPhone 15 Pro mu Samsung S25 mi?”
- “Hosting firması tavsiyesi”
Kullanıcı burada kararsızdır ve karşılaştırma yaparak karar vermeye çalışır.
4. Transaksiyonel Arama (Transactional Intent)
Kullanıcının amacı net bir şekilde bir işlem yapmaktır: satın almak, kayıt olmak, indirmek gibi.
Örnek sorgular:
- “Nike Air Max 270 satın al”
- “Photoshop indir”
- “Domain satın al”
Bu tür sorgular, en yüksek dönüşüm potansiyeline sahip olanlardır.
Search Intent Nasıl Anlaşılır?
Kullanıcının arama niyetini doğru anlamak için şu yöntemleri kullanabilirsin:
1. Anahtar Kelime Analizi Yap
Anahtar kelimenin içinde geçen ifadeler, niyet hakkında ipuçları verir. Örneğin:
- “Nasıl yapılır”, “nedir”, “örnekleri” gibi ifadeler -> Bilgilendirici
- “En iyi”, “yorumlar”, “karşılaştırma” -> Ticari inceleme
- “Satın al”, “indirim”, “kupon” -> Transaksiyonel
2. Google SERP’i (Arama Sonuçları Sayfası) İncele
Google’da arama yaptığında çıkan sonuçları inceleyerek niyeti anlayabilirsin:
- Blog yazıları ve Wikipedia gibi bilgi kaynakları varsa -> Bilgilendirici
- Ürün sayfaları, e-ticaret siteleri çıkıyorsa -> Transaksiyonel
- Karşılaştırma içerikleri çıkıyorsa -> Ticari inceleme
3. “People Also Ask” ve “Related Searches” Alanlarına Bak
Bu alanlarda çıkan sorular ve öneriler, kullanıcıların ne aradığına dair ek bilgi sunar. Kullanıcıların ilgi duyduğu yönleri görebilir, içeriklerini buna göre optimize edebilirsin.
4. Kullanıcı Davranışı Verilerini İncele
Google Analytics, Search Console gibi araçlar sayesinde kullanıcıların hangi sayfalarda daha uzun kaldığını, nereden çıkış yaptıklarını analiz edebilirsin. Bu veriler, niyetin karşılanıp karşılanmadığını gösterir.
Arama Niyetine Göre İçerik Nasıl Üretilmeli?
- Bilgilendirici içerikler: Detaylı, eğitici ve güvenilir bilgiler içermeli. Blog yazıları, kılavuzlar, nasıl yapılır videoları etkili olur.
- Ticari içerikler: Karşılaştırmalar, incelemeler, kullanıcı yorumları gibi karar verme sürecini destekleyen bilgiler içermeli.
- Transaksiyonel içerikler: Hızlı aksiyon alınabilecek sayfalar sunmalı. Butonlar, net fiyatlar, satın al linkleri olmalı.
Sonuç: Arama Niyeti SEO’nun Geleceğidir
Arama niyetini doğru anlamak, kullanıcıya doğru içeriği doğru zamanda sunmak demektir. Google’ın amacı da tam olarak budur. Bu yüzden SEO stratejini belirlerken sadece anahtar kelimeye değil, arkasındaki niyete de odaklanmalısın. Doğru niyet = doğru içerik = daha yüksek dönüşüm.
