GPL, “GNU General Public License”ın kısaltmasıdır. Türkçe’de “GNU Genel Kamu Lisansı” olarak adlandırılır.
GPL Nedir?
GPL (GNU Genel Kamu Lisansı), özgür yazılımın kullanımını ve dağıtımını düzenleyen bir tür lisansdır. Bu lisans, özgür yazılım hareketinin bir parçası olan Özgür Yazılım Vakfı (GNU) tarafından oluşturulmuştur. GPL, yazılımın özgürce kullanılmasını, kopyalanmasını, dağıtılmasını ve değiştirilmesini teşvik eder, ancak bu değişikliklerin ve türevlerin de özgür yazılım olarak kalmasını şart koşar.
GPL, yazılımın kullanıcılarına özgürce çalıştırma, inceleme, değiştirme ve dağıtma hakkı verir. GPL altındaki yazılımın türevleri veya değiştirilmiş sürümleri de aynı lisans altında olmalıdır. Bu, türevlerin de özgür yazılım olarak kalmasını sağlar.
GPL ile lisanslanmış bir yazılımın kaynak kodu, kullanıcılarına sunulmalı ve bu kaynak kod üzerinde değişiklik yapma hakkına sahip olunmalıdır. GPL, özgür yazılımın yayılmasını ve paylaşılmasını teşvik ederken, yazılımın özgürlüğünü ve kullanıcıların kontrolünü korumak için tasarlanmış bir lisans türüdür. Bu nedenle, GPL altındaki yazılımın kullanıcıları, yazılımın nasıl çalıştığını anlama ve istedikleri şekilde uyarlayabilme özgürlüğüne sahiptirler.
GPL Lisansı Temel Özellikleri
GNU Genel Kamu Lisansı (GPL), özgür yazılımın kullanımını ve dağıtımını düzenleyen bir lisans türüdür. İşte GPL’nin temel özellikleri:
1- Özgür Yazılımın Teşviki: GPL, yazılımın özgürce kullanılmasını, incelemesini, değiştirilmesini ve dağıtılmasını teşvik eder. Kullanıcılar, yazılımı istedikleri amaçlar için özgürce kullanabilirler.
2- Türev İşlerin Korunması: GPL ile lisanslanmış bir yazılımın türevleri (yani bu yazılımın değiştirilmiş sürümleri) de aynı GPL altında lisanslanmalıdır. Bu, türevlerin de özgür yazılım olarak kalmasını sağlar.
3- Kaynak Kod Erişimi: GPL, kullanıcılara yazılımın kaynak koduna erişim hakkı verir. Kullanıcılar, yazılımın nasıl çalıştığını anlamak ve geliştirmek için kaynak kodunu inceleyebilirler.
4- Değişikliklerin Açıklanması: GPL altındaki bir yazılımın değiştirilmiş bir sürümü dağıtıldığında, bu değişikliklerin bir açıklama veya not ile birlikte sunulması gerekebilir. Bu, diğer kullanıcıların neyin değiştirildiğini anlamalarına yardımcı olur.
5- Ticari Kullanım: GPL, ticari yazılım geliştiricilerine de açıktır. Ancak, GPL altındaki yazılımları ticari olarak kullanıyorsanız, türevlerin de GPL altında lisanslanması ve kaynak kodunun erişilebilir olması gerekecektir.
6- Kopyalama ve Dağıtma Özgürlüğü: GPL kullanıcılarına yazılımın kopyalanması ve dağıtılması hakkını verir. Kullanıcılar, yazılımı başkalarına verme veya dağıtma özgürlüğüne sahiptirler.
GPL, yazılımın özgürlüğünü ve açık kaynak ilkesini korumak amacıyla tasarlanmış bir lisans türüdür. Bu nedenle, GPL altındaki yazılımın kullanıcıları, yazılımın kontrolünü ellerinde bulundurur ve yazılımı toplulukla paylaşma ve geliştirme fırsatına sahiptirler.
GPL Lisansı Ne İşe Yarar?
GPL (GNU Genel Kamu Lisansı), özgür yazılımın kullanımını ve dağıtımını düzenleyen bir lisans türüdür. GPL, yazılımın özgürce kullanılmasını, incelemesini, değiştirilmesini ve dağıtılmasını teşvik eder. Kullanıcılar, yazılımı istedikleri amaçlar için özgürce kullanabilirler.
GPL altında lisanslanmış bir yazılımın türevleri (yani bu yazılımın değiştirilmiş sürümleri) de aynı GPL altında lisanslanmalıdır. Bu, türevlerin de özgür yazılım olarak kalmasını sağlar. GPL, kullanıcılara yazılımın kaynak koduna erişim hakkı verir. Kullanıcılar, yazılımın nasıl çalıştığını anlamak ve geliştirmek için kaynak kodunu inceleyebilirler.
GPL altındaki bir yazılımın değiştirilmiş bir sürümü dağıtıldığında, bu değişikliklerin bir açıklama veya not ile birlikte sunulması gerekebilir. Bu, diğer kullanıcıların neyin değiştirildiğini anlamalarına yardımcı olur. GPL, ticari yazılım geliştiricilerine de açıktır. Ancak, GPL altındaki yazılımları ticari olarak kullanıyorsanız, türevlerin de GPL altında lisanslanması ve kaynak kodunun erişilebilir olması gerekecektir.
GPL kullanıcılarına yazılımın kopyalanması ve dağıtılması hakkını verir. Kullanıcılar, yazılımı başkalarına verme veya dağıtma özgürlüğüne sahiptirler. GPL, yazılımın özgürlüğünü ve açık kaynak ilkesini korumak amacıyla tasarlanmış bir lisans türüdür. Bu nedenle, GPL altındaki yazılımın kullanıcıları, yazılımın kontrolünü ellerinde bulundurur ve yazılımı toplulukla paylaşma ve geliştirme fırsatına sahiptirler.
GPL Lisansı Türleri
GPL (GNU General Public License) lisansının farklı sürümleri bulunmaktadır. İşte GPL’nin bazı önemli sürümleri:
GPL 1: İlk sürüm, 1989 yılında yayınlandı. Bu sürüm, özgür yazılımın temel prensiplerini tanıttı ve yazılımın özgürce kullanılması ve paylaşılması gerektiğini vurguladı.
GPL 2: GPL 2, 1991 yılında yayınlandı ve bu sürüm daha fazla kullanılmıştır. Bilgisayar yazılımının sık sık özgür yazılım hareketinin sembolü olan “Linux çekirdeği” ile kullanılmasının ardından popülerlik kazandı.
GPL 3: 2007 yılında yayınlanan GPL 3, önceki sürümleri güncelledi ve modern yazılım geliştirme ve dağıtım pratiklerine daha iyi uyum sağladı. Özellikle dijital haklar yönetimi (DRM) gibi konuları ele aldı.
LGPL (Lesser General Public License): LGPL, GPL’nin daha az kısıtlayıcı bir sürümüdür ve kütüphaneler gibi yazılım bileşenleri için daha uygun bir seçenek olabilir. LGPL altındaki yazılımlar, kullanan yazılımla aynı sıkı kısıtlamalara tabi olmayabilir.
Bu sürümler, özgür yazılımın kullanımını ve dağıtımını düzenlemek için farklı ihtiyaçları karşılamak amacıyla geliştirildi. Bir yazılım projesi GPL veya LGPL gibi bir lisans kullanırken, belirli bir sürümün hangi sürüm olduğuna dikkat etmek önemlidir, çünkü lisans koşulları sürüme bağlı olarak değişebilir.
