FCP (First Contentful Paint) Nedir?

Web performansı, kullanıcı deneyimi ve SEO için kritik bir rol oynar. Sayfa yükleme hızı, kullanıcıların sabrını ve sitenizin arama motoru sıralamalarını doğrudan etkiler. İlk İçerikli Boyama (First Contentful Paint – FCP), bu performans metriklerinden biri olup, kullanıcıların sayfanızda ilk içeriği ne zaman gördüğünü ölçer. Bu makalede, FCP’nin ne olduğunu, önemini, nasıl çalıştığını ve nasıl optimize edileceğini detaylıca ele alacağız.

FCP Nedir?

First Contentful Paint (FCP), bir web sayfasının yüklenmeye başlamasından, ekranda ilk metin, resim veya diğer içerik öğelerinin (SVG, canvas vb.) görüntülendiği ana kadar geçen süreyi ölçen bir performans metriğidir. Bu metrik, kullanıcıya “sayfanın çalıştığına dair” ilk görsel geri bildirimi sağladığı için önemlidir. Örneğin, bir başlık veya logo yüklendiğinde FCP gerçekleşir.

Dikkat Edilmesi Gerekenler:

• FCP, boş bir sayfa yerine içerikli bir öğenin render edilmesini bekler. Örneğin, bir yükleme çarkı (spinner) FCP’yi tetiklemez.
• Tarayıcının DOM (Document Object Model) ve CSSOM (CSS Object Model) oluşturma sürecini tamamlamasıyla ilişkilidir.

FCP Neden Önemlidir?

1. Kullanıcı Deneyimi:
   Kullanıcılar, bir sayfanın 3 saniyeden uzun yüklenmesi durumunda genellikle terk eder. FCP, sitenizin ne kadar hızlı “kullanılabilir” göründüğünü yansıtarak ilk izlenimi belirler.
2. SEO ve Core Web Vitals:
   Google, 2021’den beri Core Web Vitals kapsamında FCP’yi temel performans göstergelerinden biri olarak kullanır. İyi bir FCP skoru (≤ 1.8 saniye), arama sıralamalarını olumlu etkiler.
3. Dönüşüm Oranları:
   Hızlı yüklenen siteler, kullanıcıları tutma ve satışları artırma konusunda daha başarılıdır. Amazon, yükleme süresindeki her 100 ms’lik iyileşmenin gelirleri %1 artırdığını belirtmiştir.

FCP Nasıl Çalışır?

FCP, tarayıcının işlem sürecini takip eder:

1. Navigation Start: Sayfa yükleme işlemi başlar.
2. DNS Sorgusu ve Sunucu Yanıtı: Sunucudan HTML dosyası alınır.
3. DOM Oluşturma: HTML ve CSS parse edilerek DOM/CSSOM yapıları oluşturulur.
4. Render Ağacı: DOM ve CSSOM birleştirilir.
5. Layout ve Paint: Ekranda piksel boyama işlemi yapılır.

FCP, bu süreçte ilk içeriğin ekranda görüntülendiği anı kaydeder.

FCP’yi Etkileyen Faktörler

1. Sunucu Yanıt Süresi (TTFB): Yavaş bir sunucu, tüm süreci geciktirir.
2. Render-Blocking Kaynaklar: CSS ve JavaScript dosyaları, tarayıcının sayfayı render etmesini engelleyebilir.
3. Büyük Dosya Boyutları: Optimize edilmemiş resimler, yazı tipleri veya scriptler.
4. CDN Kullanımı: İçerik Dağıtım Ağları (CDN), statik kaynakların hızlı teslimini sağlar.
5. Önbellekleme: Tarayıcı önbelleği, tekrar ziyaretlerde yüklemeyi hızlandırır.

FCP Nasıl Ölçülür?

• Google Lighthouse: Chrome eklentisi veya DevTools üzerinden detaylı rapor alınabilir.
• PageSpeed Insights: Hem laboratuvar hem gerçek kullanıcı verilerini sunar.
• Chrome DevTools (Performance Tab): Yükleme sürecini frame-by-frame analiz eder.
• Real User Monitoring (RUM): Tools like New Relic veya Google Analytics ile gerçek kullanıcı verileri toplanır.

İyi Bir FCP Skoru:

• ≤ 1.8 saniye (Yeşil)
• 1.8–3 saniye (Turuncu)
• ≥ 3 saniye (Kırmızı)

FCP Nasıl Optimize Edilir?

1. Sunucu Yanıt Süresini İyileştirin:
   • Daha hızlı bir hosting sağlayıcı seçin.
   • Önbelleğe alma (Redis, Varnish) ve veritabanı optimizasyonu yapın.
2. CSS ve JavaScript’i Optimize Edin:
   • Kritik CSS’yi satır içi (inline) ekleyin.
   • async veya defer ile render-blocking script’leri engellemeyin.
   • Dosyaları minify edin ve gereksiz kodları kaldırın.
3. Görselleri Sıkıştırın:
   • WebP formatını kullanın.
   • Lazy Loading ile görselleri kaydırma sırasında yükleyin.
4. CDN Kullanın:
   • Statik kaynakları (CSS, JS, resimler) global CDN’lerle dağıtın.
5. Yazı Tiplerini Optimize Edin:
   • font-display: swap kullanarak metinlerin geçici olarak görünmesini sağlayın.
   • Sistem yazı tiplerini tercih edin.
6. Preconnect ve Preload Kullanın:
   • Önemli kaynaklar için rel="preconnect" veya rel="preload" ekleyin.
7. Sunucu Taraflı Render Etme (SSR):
   • React veya Vue gibi framework’lerde SSR ile ilk içeriği hızlı gösterin.

FCP vs Diğer Metrikler

• Largest Contentful Paint (LCP): En büyük içerik öğesinin (örn. hero image) render süresini ölçer.
• Time to Interactive (TTI): Sayfanın kullanıcı etkileşimine hazır olduğu anı belirler.
• Cumulative Layout Shift (CLS): Görsel stabiliteyi ölçer.

FCP, ilk içeriğin hızını vurgularken, LCP ve TTI daha geniş kullanılabilirliği hedefler.

Değerlendirme

FCP, kullanıcıların sitenizle olan ilk etkileşimini şekillendiren kritik bir metriktir. Optimizasyon için render sürecini engelleyen unsurları ortadan kaldırmak, kaynakları verimli yüklemek ve modern teknikler (CDN, SSR) kullanmak gereklidir. Düzenli olarak Lighthouse veya PageSpeed Insights ile test yaparak performansı izleyin. Unutmayın, hızlı bir web sitesi hem mutlu kullanıcılar hem de yüksek SEO skorları demektir! 🚀