Web sitelerinin kullanıcı deneyimi (UX) ve arama motoru sıralamaları üzerindeki etkisi her geçen gün artıyor. Google, bu deneyimi ölçmek ve iyileştirmek için Core Web Vitals (Temel Web Göstergeleri) adı verilen bir dizi metrik geliştirdi. Bu metrikler, bir web sayfasının hızı, etkileşimliliği ve görsel stabilitesini ölçerek kullanıcı memnuniyetini objektif şekilde değerlendirir. Bu makalede, Core Web Vitals’ın ne olduğunu, nasıl çalıştığını, SEO’yu nasıl etkilediğini ve iyileştirme yöntemlerini detaylıca ele alacağız.
Core Web Vitals Nedir?
Core Web Vitals, Google’ın 2020 yılında duyurduğu ve kullanıcı deneyimini ölçmek için kullandığı üç temel performans metriğini kapsar:
- Largest Contentful Paint (LCP): Sayfanın ana içeriğinin ne kadar hızlı yüklendiğini ölçer.
- Interaction to Next Paint (INP): Kullanıcı etkileşimlerinin (tıklama, dokunma vb.) ne kadar hızlı yanıt verdiğini değerlendirir.
- Cumulative Layout Shift (CLS): Sayfa yükleme sırasında beklenmedik görsel kaymaları (layout shift) analiz eder.
Bu metrikler, Google’ın Page Experience raporları ve Search Console aracılığıyla izlenir. 2021’den beri resmi bir SEO sıralama faktörü olarak kabul edilir.
1. Largest Contentful Paint (LCP): İlk İzlenim Önemlidir
LCP, bir sayfanın kullanıcı tarafından görüntülenen en büyük içeriğinin (örneğin bir başlık, resim veya video) yüklenme süresini ölçer. İyi bir LCP skoru 2.5 saniye veya altıdır.
Neden Önemli?
- Kullanıcılar, yavaş yüklenen siteleri hızla terk eder.
- Google, LCP’yi sayfanın “kullanılabilir” hale geldiği ana işaret olarak kabul eder.
Nasıl İyileştirilir?
- Sunucu Yanıt Süresini (TTFB) Azaltın: CDN kullanın, önbellekleme yapın.
- Görselleri Optimize Edin: WebP formatına dönüştürün, lazy loading uygulayın.
- CSS/JavaScript’i Sıkıştırın: Kritik kaynakları ön yükleme (preload) ile önceliklendirin.
2. Interaction to Next Paint (INP): Etkileşimlerde Akıcılık
INP, kullanıcı etkileşimlerinin (tıklama, klavye girdisi) tarayıcı tarafından işlenme hızını ölçer. 200 milisaniye altı ideal kabul edilir. Google, 2024 Mart itibarıyla First Input Delay (FID) yerine INP’yi resmi metrik olarak benimsemiştir.
Neden Önemli?
- Yavaş etkileşimler, kullanıcıların siteyi “bozuk” olarak algılamasına neden olur.
- Ağır JavaScript yükü veya ana iş parçacığı tıkanıklığı INP’yi olumsuz etkiler.
Nasıl İyileştirilir?
- JavaScript’i Parçalayın: Uzun görevleri küçük parçalara bölün.
- Gereksiz Kodları Kaldırın: Kullanılmayan kütüphaneleri (library) temizleyin.
- Web Worker Kullanın: Hesaplama yoğun işlemleri arka plana taşıyın.
3. Cumulative Layout Shift (CLS): Görsel Stabilite
CLS, sayfa yüklenirken elementlerin (düğmeler, metinler) beklenmedik şekilde kayma miktarını puanlar. 0.1 veya altı iyi bir skordur.
Neden Önemli?
- Kaymalar, kullanıcıların yanlışlıkla başka bir düğmeye tıklamasına yol açabilir.
- Reklam veya dinamik içerik eklemeleri CLS’yi kötüleştirebilir.
Nasıl İyileştirilir?
- Görsellere Boyut Belirleyin:
widthveheightözelliklerini kullanın. - Dinamik İçerikleri Dikkatli Yerleştirin: Altına yeni içerik eklerken üstteki alanı rezerve edin.
- Font Yükleme Stratejisi Geliştirin:
font-display: swapile metin kaymalarını azaltın.
Core Web Vitals ve SEO İlişkisi
Google, Page Experience sinyallerini sıralama faktörleri arasına ekleyerek kullanıcı deneyimini ön plana çıkardı. Core Web Vitals’ı optimize etmek:
- Sıralamalarda üst pozisyonları destekler.
- Tıklama oranı (CTR) ve dönüşümleri artırır.
- Bounce Rate (hemen çıkma oranı) azalır.
Ancak, içerik kalitesi hâlâ en kritik faktördür. Core Web Vitals, diğer SEO çalışmalarıyla birlikte ele alınmalıdır.
Nasıl Ölçülür ve İzlenir?
- Google PageSpeed Insights: Ücretsiz analiz ve iyileştirme önerileri sunar.
- Search Console (Core Web Vitals Raporu): Site genelindeki sorunlu URL’leri listeler.
- Lighthouse: Geliştiriciler için detaylı performans raporları üretir.
- GTmetrix/WebPageTest: Gerçek kullanıcı verileri (RUM) ile derinlemesine analiz sağlar.
İyileştirme İçin Best Practices
- Performans Kültürü Oluşturun: Tüm ekipler (tasarım, geliştirme, içerik) iş birliği yapmalı.
- A/B Testler Kullanın: Değişikliklerin etkisini ölçün.
- Monitoring Araçları Entegre Edin: Sentry veya New Relic ile performansı sürekli izleyin.
Gelecek ve Core Web Vitals
Google, kullanıcı deneyimi odaklı güncellemeleri artırmaya devam ediyor. INP’nin FID’nin yerini alması gibi değişiklikler, etkileşim odaklı optimizasyonları daha kritik hale getirdi. Ayrıca, AI destekli performans analiz araçları ve Web Vitals API entegrasyonları gelecekte daha yaygınlaşacak.
Değerlendirme
Core Web Vitals, modern web’in olmazsa olmazıdır. Sadece SEO için değil, kullanıcıların sadakatini kazanmak için de bu metrikleri düzenli olarak izlemek ve optimize etmek gerekiyor. Unutmayın: Hızlı ve stabil bir site, ziyaretçilerinize verdiğiniz değerin bir yansımasıdır.
Özet Tablo: İdeal Core Web Vitals Değerleri
| Metrik | İdeal Değer |
|---|---|
| LCP | ≤ 2.5 sn |
| INP | ≤ 200 ms |
| CLS | ≤ 0.1 |
Bu kılavuzu takip ederek, hem kullanıcılarınızı memnun edebilir hem de Google’ın gözünde üst sıralara çıkabilirsiniz. �⚡
