Çerez Nedir? Çerezler Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Çerez genellikle internet te sürekli karşımıza çıkan bir kavramdır. Kabul edelim mi etmeyelim mi hep tereddüt içinde kalırız. Çerez nedir, çerez çeşitleri, çerezleri kabul et nedir gibi sorularınızın cevabını bulmaya çalışalım. Hazırsanız başlıyoruz.

Çerez (Cookie), internet kullanıcılarının ziyaret ettikleri web siteleri tarafından tarayıcılarına gönderilen ve kullanıcının bilgisayarında veya cihazında depolanan küçük veri parçacıklarıdır. Bu veri parçacıkları, web siteleri tarafından kullanıcının tercihleri, oturum bilgileri, site tercihleri ve diğer bilgileri hatırlamak için kullanılır.

Çerezler, web siteleri ile kullanıcılar arasında iletişimi ve etkileşimi kolaylaştırmak için önemlidir. Örneğin, bir web sitesine giriş yaptığınızda oturumunuzun açık kalmasını sağlarlar, böylece sayfalar arasında gezinirken sürekli olarak giriş yapmanız gerekmez. Aynı zamanda, çerezler, tercihlerinizi hatırlamak için kullanılarak size kişiselleştirilmiş içerik sunabilirler.

Çerezler genellikle kişisel bilgileri doğrudan içermezler; ancak kullanıcıların web tarama alışkanlıkları ve tercihleri hakkında bilgiler içerebilirler. Bu nedenle, çerezlerin kullanımı genellikle gizlilik ve güvenlik konularında tartışmalara neden olur. İnternet kullanıcıları, tarayıcı ayarlarını düzenleyerek çerezleri kabul etmeme veya çerezleri silme seçeneğine sahiptirler.

Çoğu ülke ve bölgede çerez kullanımı, web siteleri tarafından açık bir şekilde açıklanmalı ve kullanıcılardan onay alınmalıdır. Böylece, kullanıcılar çerezlerin hangi amaçlarla kullanıldığını ve kişisel verilerinin nasıl işlendiğini daha iyi anlayabilirler.

Çerezler, farklı amaçlar için kullanılmak üzere çeşitlere ayrılabilir. İşte yaygın olarak kullanılan çerez türlerinden bazıları:

Oturum Çerezleri (Session Cookies): Oturum çerezleri, kullanıcı bir web sitesine giriş yaptığında oluşturulan ve tarayıcının açık olduğu süre boyunca geçerli olan geçici çerezlerdir. Oturum çerezleri, kullanıcının siteyi gezinirken kimlik doğrulama bilgilerini ve diğer oturum verilerini hatırlamak için kullanılır. Tarayıcı kapatıldığında veya oturum sonlandırıldığında otomatik olarak silinirler.

Kalıcı Çerezler (Persistent Cookies): Kalıcı çerezler, belirli bir süre boyunca tarayıcıda kalabilen ve tarayıcı kapatılsa bile silinmeyen çerezlerdir. Bu çerezler, kullanıcının tercihleri, dil seçenekleri, tema tercihleri gibi uzun vadeli bilgileri hatırlamak için kullanılır. Web sitesinin daha sonraki ziyaretlerinde bu bilgileri hatırlamaya yardımcı olurlar.

İzleme Çerezleri (Tracking Cookies): İzleme çerezleri, kullanıcının web sitesini ziyaret ettiği sırada ve sonrasında çevrim içi davranışlarını izlemek için kullanılan çerezlerdir. Bu çerezler, kullanıcının ilgi alanlarına göre reklamları kişiselleştirmek ve pazarlama kampanyalarını optimize etmek için kullanılır.

Üçüncü Taraf Çerezleri (Third-party Cookies): Üçüncü taraf çerezleri, kullanıcının ziyaret ettiği web sitesiyle doğrudan ilişkisi olmayan diğer hizmet sağlayıcıları tarafından oluşturulan çerezlerdir. Bu tür çerezler, web sitesi sahibinin dışındaki şirketlerin reklam hedeflemesi, analiz ve izleme amacıyla kullanıcı davranışlarını izlemesine olanak tanır.

Analitik Çerezler (Analytics Cookies): Analitik çerezler, web sitesinin performansını ve kullanıcı davranışlarını takip etmek ve analiz etmek için kullanılır. Bu çerezler, web sitesi sahiplerine hangi sayfaların daha popüler olduğunu, kullanıcıların nasıl etkileşimde bulunduğunu ve sitenin nasıl iyileştirilebileceğini anlamalarına yardımcı olur.

Hedefleme Çerezleri (Targeting Cookies): Hedefleme çerezleri, kullanıcılara ilgi alanlarına ve davranışlarına uygun reklamları göstermek için kullanılır. Bu çerezler, reklamverenlerin hedef kitlesine daha uygun reklamlar sunmasına olanak tanır.

Çerezler, internet deneyimini iyileştirmek ve web sitelerinin daha etkin bir şekilde çalışmasını sağlamak için önemli bir araçtır. Ancak, kullanıcı gizliliği ve veri koruması konusunda dikkatli olunmalı ve kullanıcıların çerezlerin kullanımı hakkında bilgilendirilmeleri ve onayları alınmalıdır.

Çerezler, web siteleri tarafından kullanıcı deneyimini ve etkileşimi geliştirmek, tercihleri hatırlamak ve kullanıcı davranışlarını izlemek için kullanılır. İşte çerezlerin nasıl kullanıldığına dair genel adımlar:

Oluşturma ve Gönderme: Bir web sitesine ziyaretçi ilk kez geldiğinde, web sunucusu tarayıcıya bir çerez oluşturur ve kullanıcı cihazına gönderir. Bu çerez, tarayıcının belleğinde veya çerezler klasöründe saklanır.

Çerezlerin Okunması: Kullanıcı aynı web sitesini tekrar ziyaret ettiğinde, tarayıcı web sunucusuna her sayfa isteği yaparken ilgili çerezleri sunucuya gönderir. Sunucu bu çerezleri okur ve içlerinde depolanan bilgileri kullanır.

Oturum Yönetimi: Oturum çerezleri, kullanıcının giriş yaptığı web sitesindeki oturumunu yönetmek için kullanılır. Kullanıcı giriş yaptığında, web sitesi sunucusu oturum kimlik bilgilerini bir çerezde depolar ve tarayıcı bu çerezi saklar. Tarayıcı, aynı web sitesinde dolaştıkça oturum bilgilerini sunucuya iletmeye devam eder.

Kullanıcı Tercihleri: Çerezler, kullanıcının tercihlerini hatırlamak için kullanılır. Örneğin, web sitesinin dil tercihi, tema seçimi veya tercih edilen görüntü kalitesi gibi kullanıcıya özelleştirilmiş ayarlar bir çerezde saklanabilir ve sonraki ziyaretlerde bu tercihler hatırlanarak aynı deneyim sunulabilir.

Reklam ve Hedefleme: İzleme ve hedefleme çerezleri, kullanıcının çevrim içi davranışlarını takip ederek ilgi alanlarına uygun reklamlar göstermek için kullanılır. Reklamverenler, kullanıcıların ilgisini çekebilecek reklamları göstermek için çerezlerin içindeki verileri kullanabilir.

Analiz ve İzleme: Analitik çerezler, web sitesinin performansını ve kullanıcı etkileşimini izlemek ve analiz etmek için kullanılır. Bu çerezler sayesinde web sitesi sahipleri, ziyaretçi sayıları, en çok ziyaret edilen sayfalar, ortalama oturum süresi gibi istatistiksel verilere erişebilir ve sitelerini iyileştirmek için gerekli adımları atabilirler.

Çerezler, web sitelerinin ve reklamverenlerin kullanıcı deneyimini kişiselleştirmesine ve iyileştirmesine yardımcı olurken, kullanıcı gizliliği ve veri koruması konusunda dikkatli olunmalıdır. Web sitesi sahipleri, çerezleri kullanırken kullanıcıları uygun şekilde bilgilendirmeli ve izinlerini almalarına olanak tanımalıdır. Kullanıcılar ayrıca tarayıcı ayarlarını düzenleyerek çerezleri reddetme veya silebilme yeteneğine sahiptirler.

“Çerezleri Kabul Et” veya “Çerezleri Kabul Et ve Devam Et” ifadesi, bir web sitesine girdiğinizde, sitenin çerez kullanımına ilişkin politikasını ve çerezleri kabul edip etmek isteyip istemediğinizi belirlemenizi sağlayan bir bildirim veya düğmedir.

Web siteleri, çerez kullanımı hakkında ziyaretçileri bilgilendirmek ve onların gizlilik tercihlerine saygı göstermek için bu tür bir bildirim kullanır. Kullanıcılar, çerezleri kabul etmek veya reddetmek konusunda seçenek sahibi olurlar. “Çerezleri Kabul Et” düğmesine tıklarsanız, web sitesi sizin çerez kullanımına onay verdiğinizi kabul eder ve siteye devam ederken çerezlerin tarayıcınızda saklanmasına izin verirsiniz. Bu, web sitesinin özelliklerini kullanırken daha iyi bir deneyim yaşamanıza ve kişiselleştirilmiş içeriğe erişmenize yardımcı olabilir.

Ancak, “Çerezleri Kabul Et” düğmesine tıklamak zorunda değilsiniz. Eğer çerezleri kabul etmek istemiyorsanız, çoğu web sitesi size çerezleri reddetme seçeneği sunar veya ayarlarınızı değiştirerek çerez kullanımını engelleyebilirsiniz. Bu durumda, çerezlerinizi reddetmek, bazı web sitelerinin tüm özelliklerini ve işlevselliğini etkileyebilir ve kişiselleştirilmiş içerik sunmayabilirler.

Çerez kullanımı ve kullanıcı gizliliği konusunda daha iyi bilgi edinmek ve hangi çerezlerin nasıl kullanıldığını anlamak için web sitelerinin gizlilik politikalarını ve çerez politikalarını okumanız önerilir. Böylece çerezlerinizi nasıl yöneteceğiniz ve kişisel verilerinizin nasıl işlendiği hakkında bilinçli kararlar verebilirsiniz.

Çerez izni, bir web sitesinin çerez kullanımına ilişkin bilgi ve onay almak amacıyla ziyaretçilerden aldığı iznidir. Çoğu ülkede ve bölgede, çerez kullanımıyla ilgili yasal düzenlemeler bulunmaktadır ve web siteleri, çerezleri kullanmadan önce kullanıcılardan açık ve bilinçli bir izin almak zorundadır.

Çerez izni almak için web siteleri genellikle bir “çerez bildirimi” veya “çerez onayı” banner’ı kullanır. Bu banner, ziyaretçilere çerezlerin nasıl kullanılacağı ve hangi tür çerezlerin kullanılacağı hakkında bilgi verir. Aynı zamanda, kullanıcılara çerezleri kabul etmeyi veya reddetmeyi seçebilecekleri bir seçenek sunar. Bu izin mekanizması, kullanıcının çerezlerin kullanımına dair bilgi sahibi olmasını ve çerezlerin nasıl kullanılacağı konusunda kontrol sahibi olmasını sağlar.

Web siteleri, çerez izni alırken aşağıdaki gibi bilgileri ziyaretçilere sunabilir:

Çerez Kullanım Amaçları: Web sitesinin çerezleri nasıl ve hangi amaçlarla kullandığını açıklamak.

Üçüncü Taraf Çerezleri: Üçüncü taraf hizmet sağlayıcıları tarafından oluşturulan çerezlerin kullanımını belirtmek.

İzin Verme ve Reddetme Seçenekleri: Kullanıcılara çerezleri kabul etme veya reddetme seçeneği sunmak.

Gizlilik Politikası Bağlantısı: Çerez izni bildirimi, genellikle web sitesinin gizlilik politikasına yönlendiren bir bağlantı içerir. Kullanıcılar, daha ayrıntılı bilgi almak için gizlilik politikasını inceleyebilirler.

Çerez izni almak, web sitelerinin kullanıcıların gizlilik tercihlerine saygı göstermesini sağlar ve çerezlerin nasıl kullanılacağı konusunda şeffaflık sağlar. Kullanıcılar, çerezleri kabul edip etmeme konusunda bilinçli bir şekilde karar verebilir ve gizliliklerini daha iyi koruyabilirler.

Çerezlerin kendisi zararlı değildir. Çerezler, web sitelerinin kullanıcı deneyimini iyileştirmek, tercihleri hatırlamak, oturumu yönetmek, istatistikleri izlemek ve reklam hedeflemesi gibi faydalı amaçlar için kullanılırlar. Ancak, çerezlerin kötü niyetli kullanıldığı durumlar da olabilir.

Çerezlerin zararlı hale gelmesinin iki temel nedeni vardır:

Gizlilik ve Güvenlik: Bazı kötü niyetli kişiler veya organizasyonlar, çerezleri kullanarak kullanıcıların gizliliğini ve güvenliğini tehlikeye atabilirler. Bu tür çerezler, kullanıcıların izni olmadan bilgileri toplamak, kişisel verileri çalmak veya izinsiz takip etmek için kullanılabilir.

Kimlik Avı (Phishing) ve Dolandırıcılık: Kötü niyetli kişiler, çerezleri kullanarak kullanıcıları kimlik avı saldırılarına veya dolandırıcılıklara yönlendirebilirler. Sahte çerezler, kullanıcıları güvenilir gibi görünen sahte web sitelerine yönlendirebilir ve bu şekilde kullanıcı adları, şifreler veya finansal bilgiler gibi hassas verileri ele geçirebilirler.

Çerezlerin zararlı hale gelmesini önlemek için aşağıdaki önlemler alınmalıdır:

Güvenilir Web Sitelerini Kullanma: Sadece güvenilir ve bilinen web sitelerini ziyaret edin. Sahte veya şüpheli sitelere giriş yapmaktan kaçının.

Güncel Tarayıcı Kullanma: Tarayıcınızı güncel tutun. Tarayıcınızın güvenlik güncellemeleri, çerezlerin yanlış kullanımını engellemeye yardımcı olabilir.

Çerezleri Yönetme: Tarayıcı ayarlarınızı kullanarak çerezleri kabul etme veya reddetme seçeneğine sahipsiniz. Hassas bilgiler içeren web sitelerinde çerezleri reddetmek daha güvenli olabilir.

Güvenlik Yazılımları Kullanma: Güvenlik yazılımları, zararlı çerezleri algılama ve engelleme konusunda yardımcı olabilir. Güvenilir bir antivirüs ve çerez yönetimi eklentileri kullanmanızı öneririm.

Sonuç olarak, çerezlerin kendisi zararlı değildir, ancak kötü niyetli kişilerin çerezleri kötü amaçlarla kullanması mümkündür. Kullanıcıların gizliliklerini ve güvenliklerini korumak için bilinçli ve dikkatli olmaları önemlidir.

Çoğu web sitesi, çerez kullanımını açıklamak ve ziyaretçilere çerezlerin türleri ve amaçları hakkında bilgi vermek için bir çerez politikası veya gizlilik politikası sunar. Çerez politikasında, web sitesinde kullanılan çerezlerin türleri, hangi amaçlarla kullanıldıkları, üçüncü taraf çerezlerin olup olmadığı ve çerezlerin ne kadar süreyle saklandığı gibi detaylar yer alır.

Çerez politikasını öğrenmek için şu adımları izleyebilirsiniz:

Web sitesinin alt kısmında veya başlık bölümünde “Gizlilik Politikası” veya “Çerez Politikası” gibi bir bağlantı arayın. Bu bağlantı genellikle web sitesinin sayfa altında veya sayfanın başında bulunur.

“Gizlilik Politikası” veya “Çerez Politikası” bağlantısına tıklayarak politika sayfasına gidin. Burada, web sitesinin çerez kullanımına ve veri işleme yöntemlerine dair ayrıntıları bulacaksınız.

Çerez politikası sayfasında, web sitesinde kullanılan çerezlerin türleri, amaçları, üçüncü taraf çerezlerin olup olmadığı ve çerezlerin ne kadar süreyle saklandığı gibi bilgileri bulacaksınız. Bu bilgiler, web sitesinin çerez kullanımına dair şeffaf bir resim sunar.

Çerez politikası, web sitesinin kullanıcıların gizlilik haklarına saygı duymasını ve çerezlerin nasıl kullanıldığı konusunda kullanıcılara bilgi sağlamasını sağlar. Kullanıcıların, çerez politikasını okuyarak çerezlerin kullanımı hakkında bilinçli bir şekilde karar vermeleri önemlidir. Eğer çerez politikasında bilgi bulunamaz veya net değilse, web sitesiyle iletişime geçmek ve çerezlerin kullanımı hakkında doğrudan bilgi almak da bir seçenektir.

Çerezleri silmek, tarayıcınızdaki çerezleri temizlemek için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz. Tarayıcınızın tipine göre adımlar farklılık gösterebilir, bu nedenle işletim sisteminize ve tarayıcınıza özgü talimatları takip etmeniz önemlidir.

Google Chrome’da çerezleri silmek için:

• Tarayıcınızı açın ve sağ üst köşede bulunan üç noktaya tıklayın.
• “Diğer araçlar” sekmesini açın ve “Tarama verilerini temizle” seçeneğine tıklayın.
• Karşınıza çıkan pencerede “Çerezler ve diğer site verileri” seçeneğini işaretleyin.
• Silmek istediğiniz zaman aralığını seçin (örn. son 24 saat, son 7 gün, vs.).
• “Verileri Temizle” düğmesine tıklayarak çerezleri silebilirsiniz.

Mozilla Firefox’da çerezleri silmek için:

• Tarayıcınızı açın ve sağ üst köşede bulunan üç çizgiye tıklayın.
• “Gizlilik ve Güvenlik” sekmesini açın.
• “Geçmişi temizle” seçeneğine tıklayın.
• Karşınıza çıkan pencerede “Çerezler” seçeneğini işaretleyin.
• Silmek istediğiniz zaman aralığını seçin (örn. son saat, son gün, vs.).
• “Şimdi Temizle” düğmesine tıklayarak çerezleri silebilirsiniz.

Microsoft Edge’de çerezleri silmek için:

• Tarayıcınızı açın ve sağ üst köşede bulunan üç noktaya tıklayın.
• “Tarama verilerini temizle” seçeneğine tıklayın.
• “Çerezler ve diğer site verileri” seçeneğini işaretleyin.
• Silmek istediğiniz zaman aralığını seçin (örn. son saat, son gün, vs.).
• “Verileri Temizle” düğmesine tıklayarak çerezleri silebilirsiniz.

Apple Safari’de çerezleri silmek için:

• Tarayıcınızı açın ve üst menüde “Safari” sekmesine tıklayın.
• “Tercihler” seçeneğini seçin.
• “Gizlilik” sekmesini açın.
• “Çerezleri ve web site verileri” seçeneğinin altındaki “Verileri Yönet” düğmesine tıklayın.
• İstediğiniz çerezleri veya tüm çerezleri seçip “Sil” düğmesine tıklayarak çerezleri silebilirsiniz.

Çerezleri silmek, tarayıcınızdaki geçmişi ve site verilerini temizleyecektir. Ancak, çerezleri silmek, oturum bilgilerini, oturum açtığınız sitelerdeki tercihleri ve diğer kişiselleştirilmiş bilgileri de sileceğinden, bazı sitelerde tekrar oturum açmanız gerekebilir.